สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตร “การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด ศึกมัยราพณ์” เพื่อเฉลิมพระเกียรติปีแห่งมหามงคลสมัย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ พร้อมเทคนิคประกอบการแสดงสมัยใหม่ ทั้งยังส่งเสริมให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมประจำชาติ ร่วมคัดเลือกเป็นนักแสดงตัวเอกรุ่นใหม่ เพื่อร่วมแสดงโขนในครั้งนี้ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๑๔ กรกฎาคม ที่ผ่านมา

โดยมีบุคคลสำคัญเฝ้าฯ รับเสด็จฯ และร่วมชมการแสดงมากมาย อาทิ ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ, ม.ล.ปิยาภัสร์ – จุตินันท์ ภิรมย์ภักดีและครอบครัว, ท่านผู้หญิงสุภรณ์เพ็ญ หลวงเทพนิมิต, ม.จ.ชาตรีเฉลิม ยุคล - หม่อมกมลา ยุคล ณ อยุธยาและครอบครัว, ม.ร.ว.จัตุมงคล – คุณหญิงบูลย์วิภา โสณกุล, ท่านผู้หญิงพรรณวดี จุฑารัตนกุล, อภิสิทธิ์ - ดร.พิมพ์เพ็ญ เวชชาชีวะ, ดร.ปณิธาน วัฒนายากร, ม.ล.ยุวันวรี กิติยากร,วินัย - กัณณิกา วิโรจนวัธน์, พล.ต.ท.ประกาศ–คุณหญิงผะอบทิพย์ ศาตะมาน, วาปี–ท่านผู้หญิงเหมือนจิต ภิรมย์ภักดี, ม.ล.สุดารัตน์ สนิทวงศ์, อาภัสรา หงสกุล, ท่านผู้หญิงทัศนีย์ บุณยคุปต์, พล.ต.อ.วิเชียร – กิ่งดาว พจน์โพธิ์ศรี, พล.อ.กิตติพงษ์ เกษโกวิท, พล.ท.อุดมเดช สีตบุตร, สิริยส เทพหัสดิน ณ อยุธยา, ลี พึ่งบุญพระ ฯลฯ

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงตระหนักถึงคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมประจำชาติ โดยเฉพาะการแสดงโขน ซึ่งเป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงของไทย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประชุมผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะไทยประเพณี และเพื่อเป็นการสืบสานฝีมือช่างหัตถศิลป์แขนงต่างๆ ทั้งช่างทำหัวโขน ช่างปักสะดึงกรึงไหม ช่างทำเครื่องประดับ รวมทั้งผู้เชี่ยวชาญศิลปะการแต่งหน้า ประกอบด้วยศิลปินสาขาต่างๆ อาทิ อาจารย์วีรธรรม ตระกูลเงินไทย ผู้ออกแบบและความคุมการสร้างพัสตราภรณ์ และถนิมพิมพาภรณ์ (เครื่องประดับ) อาจารย์สุรัตน์ จงดา ผู้ควบคุมการจัดสร้างหัวโขนและศิราภรณ์ อาจารย์สุดสาคร ชายเสม ผู้ออกแบบและควบคุมการจัดสร้างฉากและสิ่งประกอบการแสดง ตามแนวพระราชดำริที่ทรงให้มีการจัดแสดงโขนต่อเนื่องขึ้นเป็นประจำทุกปี ที่ผ่านมามูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้จัดการแสดงโขน เรื่อง รามเกียรติ์ ชุด “พรหมาศ” เมื่อปี ๒๕๕๒ และ ชุด “นางลอย” ในปี ๒๕๕๓ จนประสบความสำเร็จและได้รับการเรียกร้องให้เพิ่มรอบสำหรับผู้ที่พลาดชมการแสดงในครั้งนั้น

ในปี ๒๕๕๔ นี้ คณะกรรมการฯ ได้น้อมรับพระราชเสาวนีย์มาดำเนินงาน โดยทรงมีพระราชวินิจฉัยเลือกบทโขนชุด “มัยราพณ์สะกดทัพ” ของกรมศิลปากรมาเป็นหลักในการแสดง แต่ได้ปรับปรุงเพิ่มเติมให้มีความสนุกสนานงดงาม การแสดงโขน ชุด “ศึกมัยราพณ์” ครั้งนี้ ควบคุมการแสดงโดย อาจารย์ประเมษฐ์ บุณยะชัย การดำเนินเรื่องประกอบไปด้วยฉากใหญ่ๆ สำคัญหลายฉาก ซึ่งจะต้องใช้เทคนิคพิเศษสำหรับการแสดงสมัยใหม่ เพื่อให้การแสดงตื่นเต้นเร้าใจ และมีอรรถรส วิจิตรตระการตา เช่น ฉากไฮไลต์หนุมานเนรมิตกายให้ใหญ่โตเพื่ออมพลับพลาที่ประทับของพระราม ซึ่งต้องสร้างประติมากรรมตัวหนุมานที่เนรมิตกายใหญ่โต สูงถึง ๘ เมตร กว้าง ๑๖ เมตร ดวงตาของหนุมานสามารถกลอกกลิ้งและมือสามารถขยับได้ ฉากการประกอบพิธีหุงสรรพยาของมัยราพณ์ กำหนดให้ใช้เครื่องประกอบฉากเป็นสีดำล้วน การแสดงในฉากนี้มีการนำเสนอเพลงหน้าพาทย์สำคัญที่ครูอาจารย์หวงแหนรักษาไว้เฉพาะบุคคล อาจกล่าวได้ว่าไม่เคยเปิดเผยมาก่อน แต่ได้นำมาประกอบการแสดงในครั้งนี้ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔

ฉากสำคัญอีกฉากหนึ่งคือ ฉากเทพประชุมยินดี ในฉากนี้เป็นจินตนาการ ภาพวิมานต่างๆ บนท้องฟ้า และเหล่าเทพบุตร นางฟ้าออกมาร่ายรำ เป็นการแสดงความยินดีที่พระรามได้กลับคืนพลับพลา และแสดงให้เห็นความจริงที่ว่า “ธรรมะย่อมชนะอธรรม” นอกจากนี้ยังเป็นการขอพรให้ชาวไทยทุกคนตั้งมั่นอยู่ในความดีมีศีลธรรมประจำใจ ประเทศชาติจึงจะเกิดความสงบสุขร่มเย็น และยังมีฉากใช้เทคนิคพิเศษอีกหลายฉาก รวมถึงการจัดแสง สีและเสียง เพื่อความตื่นเต้นเร้าใจในการรับชม นำแสดงโดยศิลปินระดับแนวหน้าจากกองการสังคีต กรมศิลปากร, สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ และวิทยาลัยนาฏศิลปกรุงเทพฯ ตามรูปแบบโขนหลวงแต่โบราณ ทั้งลีลาท่ารำ การขับร้อง การพากย์และการบรรเลงเพลงปี่พาทย์ นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมประจำชาติ โดยได้จัดให้มีการคัดเลือกนักแสดงตัวเอกรุ่นใหม่เพื่อร่วมแสดงในครั้งนี้ ในบทนักแสดง พระ, นาง, ยักษ์ และลิง ซึ่งผู้เข้ารับการคัดเลือกทั้งหมดเป็นนักเรียน นักศึกษา จากวิทยาลัยนาฏศิลป์และสถาบันการศึกษาทั่วประเทศ

ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ ผู้ช่วยเลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และประธานคณะกรรมการอำนวยการ จัดการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด ศึกมัยราพณ์ เปิดเผยว่า “สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทอดพระเนตรการแสดงแล้วทรงมีรับสั่งว่า การแสดงสวยงามทุกตอน ไม่น่าเบื่อเลย ขอบคุณคณะกรรมการ รวมถึงผู้เชี่ยวชาญและนักแสดงทุกคน ที่ช่วยกันสืบสานอนุรักษ์วัฒนธรรมของชาติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมรี รับสั่งว่า สนุกมากและทรงโปรดการแสดงมาก”

การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด “ศึกมัยราพณ์” จัดแสดง ระหว่างวันที่ ๑๕ กรกฎาคม – ๗ สิงหาคม ๒๕๕๔ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย สำรองที่นั่งได้ที่ เคาน์เตอร์ไทยทิคเก็ตเมเจอร์ ทุกสาขา หรือ www.thaiticketmajor.com ในราคา ๔๐๐, ๖๐๐, ๘๐๐, ๑,๐๐๐ และ ๑,๕๐๐ บาท และราคาพิเศษ ๑๐๐ บาท สำหรับรอบนักเรียน นักศึกษา สอบถามเพิ่มเติมโทร. ๐๒-๒๖๒-๓๔๕๖ หรือ www.khonperformance.com

หมายเหตุ : รอบการแสดงเดิมจัดขึ้น ระหว่างวันที่ ๑๕-๓๑ กรกฎาคม ๒๕๕๔ แต่เนื่องจากกระแส
ตอบรับจากท่านผู้ชมดีมาก จึงได้เพิ่มรอบการแสดงถึงวันที่ ๗ สิงหาคม ๒๕๕๔